آسان شدن سرمایه‌گذاری، آشنایی کامل با بلاک چین
یک بلاک چین در واقع لیستی در حالی رشد از رکوردها است که از آنها با نام بلاک (Block) یاد می‌شود. هر بلاک شامل یک هش رمزنگاری شده است که به بلاک قبلی اشاره می‌کند. در کنار این تابع رمزنگاری شده هش، هر بلاک شامل یک برچسب زمانی (Timestamp) و داده‌های مربوط به تراکنش بر اساس درخت مرکل است.
بر اساس ذات طراحی، هر بلاک چین در مقابل ایجاد تغییرات مقاوم است. در بلاک چین از سیستم دفتر کل توزیع شده استفاده می‌شود که می‌تواند اطلاعات مربوط به تراکنش بین دو طرف را با قابلیت تایید اعتبار به صورت دائم ثبت کند. برای استفاده از دفتر توزیع شده، یک بلاک چین به صورت عمومی از ارتباط همتا به همتا (Peer-to-Peer) و ایجاد ارتباط بین گره های شبکه برای تایید بلاک‌های جدید استفاده می‌کند. وقتی داده های درون یک بلاک ذخیره شوند، دیگر امکان ایجاد تغییر در آنها بدون ایجاد تغییر در تمامی بلاک‌های مرتبط وجود ندارد. بدین ترتیب باید کل شبکه تغییر پیدا کند. البته در حالی که باز هم امکان ایجاد تغییرات وجود دارد اما بلاک چین به صورت ذاتی به خاطر این ویژگی امن در نظر گرفته می‌شود و مقاومت در مقابل خطای بیزانس نیز بسیار زیاد است. بدین ترتیب ساختار غیر متمرکز با استفاده از بلاک چین محقق می‌شود. بلاک چین اولین بار توسط فرد یا گروهی ناشناس به نام Satoshi Nakamoto در سال 2008 معرفی شد. جایی که این شبکه به عنوان دفتر کل حسابداری در ارز رمزنگاری شده بیت کوین استفاده می‌شد. در حال حاضر بعد از گذشت یازده سال هنوز هویت Satoshi Nakamoto نامشخص باقی مانده است. اختراع بلاک چین برای استفاده در بیت کوین باعث شد تا مشکل خرج کردن دوباره بدون استفاده از سرور مرکزی تایید شده حل و فصل شود. به وجود آمدن بیت کوین باعث الهام گرفتن برنامه‌های مشابه شد و دیگر ارزهای رمزنگاری شده نیز به مرور از این ساختار استفاده کردند. بلاک چین به عنوان پلتفرم پرداخت نیز در نظر گرفته می‌شود. بلاک چین‌های خصوصی نیز برای استفاده در کسب و کار‌های مختلف پیاده سازی شدند.
تاریخچه
اولین نمونه از بلاک چین به سال 1991 باز می‌گردد که Stuart Harber و W. Scott Stornetta توانستند زنجیره‌ای بلاک ها را به صورت امن و رمزنگاری شده به یکدیگر متصل کنند. آنها قصد داشتند تا سیستمی را طراحی کنند که برچسب‌های زمانی تعیین شده قابلیت تغییر نداشته باشند. در سال 1992، Bayer، Harber و Stornetta با استفاده از درخت مرکل در طراحی بهره وری این سیستم را برای ذخیره کردن چند سند در یک بلاک افزایش دهند. البته سال‌ها بعد اولین طرح مفهومی پیاده سازی شده از بلاک چین توسط Satoshi Nakamoto در سال 2008 ارائه شد. این گروه یا فرد ناشناخته از دید هویت، طراحی بلاک چین را بهبود بخشیده و فرآیندی را در نظر گرفتند که دیگر برای تایید مبادلات نیازی به تایید یک فرد ثالث مورد اعتماد نبود. این طرح مفهومی در همان سال در پیاده سازی ارز رمزنگاری شده بیت کوین مورد استفاده قرار گرفت. بلاک چین در ساختار بیت کوین به عنوان دفتر حسابداری عمومی فعالیت می‌کرد که تمامی تراکنش‌ها را در شبکه ذخیره می‌کرد. در آگوست سال 2014، اندازه فایل بلاک چین بیت کوین که شامل تمامی رکورد‌های مربوط به همه تراکنش‌ها بود به بیست گیگابایت رسید. در ژانویه سال 2015 این حجم به سی گیگابایت افزایش پیدا کرد و در ژانویه سال 2016 تا ژانویه 2017 اندازه فایل‌های بلاک چین بیت کوین از 50 گیگابایت به 100 گیگابایت رسید. در سند‌های ارائه شده اولیه تا سال 2016، Satoshi Nakamoto از کلمات بلاک و چین به صورت جداگانه استفاده می‌کرد اما در این سال این دو کلمه همراه با یکدیگر و بدون فاصله استفاده می‌شدند.
ساختار
بلاک چین در واقع دفتر حسابداری عمومی، غیر متمرکز و توزیع شده است که برای ثبت تراکنش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کار توسط کامپیوتر‌های مختلف در سرتاسر جهان انجام می‌شود و به همین خاطر امکان ایجاد تغییر در بلاک‌های دیگر بدون دستکاری در دیگر بلاک‌ها وجود نخواهد داشت. بدین ترتیب امکان تایید تراکنش‌ها به صورت مستقل وجود دارد. یک پایگاه داده مربوط به بلاک چین، به صورت ناشناس و از طریق شبکه همتا به همتا و برچسب زمانی توزیع شده فعالیت می‌کند. تایید تراکنش‌ها با همکاری جمعی انجام خواهد شد. ساختار بلاک چین به گونه‌ای است که مفهوم تولید دوباره بی نهایت در دارایی‌های دیجیتال را از بین می‌برد. این سیستم تایید می کند که هر واحد از ارزش صرفا یک بار مبادله می‌شود و به همین خاطر مشکل همیشگی خرج کردن دوباره حل شود. مشکل خرج کردن دوباره در ارزهای دیجیتال به حالتی گفته می‌شود که توکن اشاره شده بیش از یکبار خرج می‌شود در حالی که اینکار از لحاظ قانونی مشکلاتی را به وجود می‌آورد. از بلاک چین به عنوان پروتکلی برای مبادله ارزش ها یاد می‌شود.
بلاک‌ها
بلاک‌ها اطلاعاتی تایید شده در مورد تراکنش‌ها را به صورت رمزنگاری شده (تابع هش) درون درخت مرکل نگه‌داری می‌کنند. هر بلاک شامل تابع هش رمزنگاری شده مربوط به بلاک قبلی در بلاک چین می‌شود، بدین ترتیب این دو به یکدیگر مرتبط خواهند بود. بلاک‌های مرتبط شده به یکدیگر در نهایت زنجیره‌ای را به وجود می‌آورند. این فرآیند تایید کننده یکپارچگی بلاک‌های قبلی است، تا جایی که زنجیره به حلقه یا بلاک اولیه می‌رسد. در برخی از اوقات شاید بتواند چند بلاک را همزمان به وجود آورد. به این این فرآیند زیر شاخه سازی موقت گفته می‌شود. بلاک‌هایی که برای استفاده در بلاک چین انتخاب نمی‌شوند نیز به عنوان بلاک‌های یتیم شناخته می‌شوند. در پایگاه داده نیز هر گاه تغییر در بلاک چین ایجاد شود، نسخه جدید جایگزین نسخه قدیمی خواهد شد تا تمام اطلاعات جدید و تراکنش‌ها به سیستم اضافه شوند. البته ممکن است که نسخه‌های مختلفی از یک پایگاه داده در بلاک چین وجود دارد و برای رفع این مشکل به عنوان مثال بلاک چین بیت کوین از سیستم اثبات کار (Proof-of-work) استفاده می‌کند تا شبکه همیشه یکپارچگی خود را حفظ کند.
زمان مختص به هر بلاک
این زمان در واقع میانگین زمانی است که شبکه می‌تواند یک بلاک جدید به بلاک چین اضافه کند. برخی از بلاک‌چین‌ها می‌توانند بسیار سریع و در هر پنج ثانیه بلاک جدیدی به شبکه اضافه کنند. بلافاصله بعد از به وجود آمدن بلاک جدید، امکان تایید داده‌های درون آن وجود دارد. در ارزهای رمزنگاری شده این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تراکنشی انجام شود. بدین ترتیب زمان کمتر مختص به هر بلاک به معنی تراکنش سریع‌تر خواهد بود. برای مثال زمان مختص به هر بلاک در بیت کوین 10 دقیقه و در اتریوم 14 تا 15 ثانیه است.
هارد فورک (زیر شاخه سازی)
هارد فورک یا شاخه سخت تغییری بر قوانین است، مثل زمانی که نرم افزار تایید با استفاده از قوانین قدیمی نمی‌تواند بلاک‌های جدید را شناسایی کند. در مورد هارد فورک تمامی گره‌های شبکه باید بر اساس قوانین جدید کار کرده و نرم‌افزار خود را به روز‌رسانی کنند. وقتی گروهی از شبکه به استفاده از نرم افزار قدیمی ادامه دهند در حالی که بقیه گره‌های حاضر در شبکه از نرم‌افزار جدید استفاده می‌کنند، شکافی به وجود خواهد آمد. به عنوان مثال اتریوم به خاطر حملات سایبری و هک شدن مجبور به انجام هارد فورک شد. در این مورد با ایجاد یک شکاف در اتریوم شاهد دو زنجیره مجزا به نام اتریوم و دیگری به نام اتریوم کلاسیک بودیم.
غیرمتمرکز بودن
با ذخیره کردن داده ها در شبکه‌ای همتا به همتا، بلاک چین ریسک‌های متعددی را نسبت به حالت ذخیره سازی متمرکز داده‌ها رفع خواهد کرد. بلاک چین غیر متمرکز می‌تواند از شبکه توزیع شده استفاده کند. بلاک چین همتا به همتا دارای مشکلات سیستم‌های متمرکز نیست که هکر‌ها می‌توانند از آن سو استفاده کنند. یکی از راهکار‌های حفظ امنیت در بلاک چین‌ها استفاده از کلید عمومی رمزنگاری است. یک کلید عمومی ( کلیدی بسیار طولانی که شامل لیست طولانی از اعداد تصادفی است) در واقع آدرسی درون بلاک چین است. توکن‌های شامل اعتبار که درون شبکه انتقال داده می‌شود به این آدرس تعلق دارند. کلید خصوصی در واقع گذر واژه است که به مالک دارایی‌های دیجیتال تعلق دارد. بدین ترتیب مالک به دارایی دیجیتال خود دسترسی خواهد داشت. داده‌های ذخیره شده درون بلاک چین هیچگاه خراب و غیر قابل استفاده نخواهند شد. هر گره حاضر در شبکه یک نسخه از بلاک چین را نزد خود نگه می‌دارد. کیفیت داده ها نیز از طریق یک پایگاه داده بسیار بزرگ تامین می‌شود. هیچ نسخه مرکزی رسمی نگه‌داری نشده و هیچ کاربری نسبت به دیگری مورد اعتماد‌تر نیست. تراکنش‌ها به صورت عمومی در شبکه توسط نرم‌افزار اعلام می‌شود. گره‌های ماینیگ نیز تراکنش‌ها را تایید خواهند کرد. بلاک چین از طرح‌های مختلف برای برچسب زمان مثل اثبات کار استفاده می‌کنند. البته راهکار جایگزین مثل اثبات سهم نیز وجود دارد. رشد بلاک چین‌های غیر متمرکز ریسک متمرکز شدن را نیز به همراه دارند چون منابع کامپیوتری برای پردازش داده‌های بسیار بزرگ، هزینه بسیار زیادی دارند.
باز بودن
یک بلاک چین باز نسبت به شیوه‌های سنتی تملک رکوردها بسیار کاربر پسند تر است. در حالی که این بلاک چین‌ها برای دسترسی عموم باز هستند اما هنوز برای مشاهده آنها نیاز به دسترسی فیزیکی وجود دارد. به خاطر اینکه همه بلاک چین‌ها اولیه نیاز به دسترسی نداشتند، نگرانی در مورد ماهیت آنها وجود داشت. مشکل بزرگ در این مبحث این است که یک سیستم خصوصی کار‌ها را توسط یک کنترل مرکزی به عنوان بلاک چین تایید کند. وجود این سیستم و زنجیره‌های خصوصی با ماهیت بلاک چین تناقض دارد.
بدون نیاز به دسترسی مجاز
یکی از مزایای شبکه بلاک چین عمومی، باز و بدون نیاز به دسترسی مجاز این است که نیازی به اجازه دسترسی وجود ندارد. بدین ترتیب نرم‌افزار بدون تایید قبلی و یا اعتماد دیگران می‌تواند به لایه انتقال بلاک چین اضافه شوند. بیت کوین و ارزهای رمزنگاری شده مشابه در حال حاضر برای حفظ امنیت بلاک چین مخصوص به خود از شیوه‌هایی مثل اثبات کار استفاده می‌کنند. تقریبا می‌توان گفت که اکثر ارزهای رمزنگاری شده از بلاک چین عمومی و باز استفاده می‌کنند. در حال حاضر بیت کوین بیشترین سهم را در بازار دارد.
استفاده از بلاک چین
تکنولوژی بلاک چین می‌تواند در مصارف مختلف استفاده شود. استفاده اصلی از این تکنولوژی در حال حاضر به دفترهای توزیع شده و ارزهای رمزنگاری شده مربوط می‌شود که از میان آنها می‌توان به محبوب‌ترین مورد یعنی بیت کوین اشاره کرد.
- ارزهای رمزنگاری شده: بسیاری از ارزهای رمزنگاری شده از تکنولوژی بلاک چین ابرای ثبت تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. شبکه بیت کوین و اتریوم هر دو بر اساس بلاک چین طراحی شدند. در سال 2018 نیز فیسبوک اعلام کرد که گروه جدید بلاک چین را به وجود خواهد آورد.
- قراردادهای هوشمند: قراردادهای هوشمند بر اساس بلاک چین، قرارداد‌هایی هستند که بر اساس آن قسمتی یا کل آن می‌تواند بدون دخالت انسان انجام شود. یکی از اهداف اصلی قراردادهای هوشمند، خودکارسازی سپرده گذاری است. بسیاری از منابع معتقدند که قراردادهای هوشمند می‌توانند عدم تقارن‌های اطلاعاتی را کاهش داده و به صورت کلی باعث بهبود وضعیت قرارداد‌ها شوند.
- سرویس‌های مالی: بخش بسیار بزرگی از صنعت اقتصاد از دفتر توزیع شده برای حساب‌های بانکی استفاده می‌کنند و سرعت این امر بسیار بیشتر از حد انتظار است. بانک‌ها به این تکنولوژی علاقه‌مند هستند زیرا بلاک چین قابلیت افزایش سرعت در زمینه عملکرد آنها را دارد. بانک‌هایی مثل UBS تحقیقاتی در مورد استفاده از بلاک چین را پیگیری می‌کنند تا درک بهتری از استفاده از این تکنولوژی در سیستم بانکداری ایجاد شود.
